Historia straży pożarnej w Gdańsku sięga pierwszej połowy XVI w. Jednak zawodową straż pożarną powołano dopiero 1 lipca 1859 r., na wniosek ówczesnego komendanta policji Friedricha Clausewitza. Siedzibą dyrekcji i pierwszą remizą strażacką w Gdańsku były zabudowania Dworu Miejskiego na rogu ulic Ogarnej (Hundegasse) i Bogusławskiego (An der Reitbahn). Pod koniec XIX w. utworzono kolejne remizy strażackie, w Nowym Porcie (Feuerwache II) i we Wrzeszczu (Feuerwache III). 1 lipca 1909 roku, z okazji pięćdziesięciolecia powstania gdańskiej zawodowej  straży pożarnej, oddano do jej użytku nowy funkcjonalny budynek we Wrzeszczu przy ul. Sosnowej (Drewkeweg). Otwarto też nową remizę strażacką w Sopocie, w dużym neogotyckim budynku przy ul. Armii Krajowej (Königstrasse).

Za gaszenie pożaru strażacy wystawiali właścicielowi posesji rachunek,  chyba że była ona ubezpieczona od ognia. Jeżeli pożar wybuchał na bezpańskiej parceli, a ogień nie zagrażał innym budynkom, straż pożarna tylko zabezpieczała sąsiednie posesje i pilnowała, aby pożar się nie rozprzestrzeniał.

W okresie Wolnego Miasta działały trzy remizy strażackie straży zawodowej w Gdańsku i jedna w Sopocie oraz remiza ochotniczej straży pożarnej w Oliwie:

    Dyrekcja Straży Pożarnej - Branddirektion w Gdańsku przy ul. Ogarnej 1 (Hundegasse 1)

    Hauptfeuerwache w Gdańsku przy ul. Ogarnej 1/2 (Hundegasse 1/2) 

    Fauerwache Neufahrwasser w Nowym Porcie przy ul. Kasztanowej 6a (Hindesinstraße 6a)

    Fauerwache Langfuhr we Wrzeszczu przy ul. Sosnowej 2 (Drewkeweg 2)

    Fauerwache Zoppot w Sopocie przy ul. Armii Krajowej (Königstrasse)

    Freiwillige Fauerwehr Danzig-Oliva

Na gdańskich ulicach i placach ustawione były specjalne urządzenia alarmowe (Feuermelder) służące do wezwania straży pożarnej w przypadku pożaru. Specjalne szyldy wskazujące położenie najbliższego takiego urządzenia znajdowały się nad wszystkimi skrzynkami pocztowymi i na słupach ogłoszeniowych.