Koszary huzarów w Gdańsku

Po zwycięskiej dla Prus kampanii przeciwko armii napoleońskiej w 1815 r.  1. Leibhusaren-Regiment przyjechał 17 maja 1817 r. do Poznania, a w 1818 r. przeniósł się na stałe do Gdańska. Początkowo huzarów zakwaterowano w prywatnych domach w Gdańsku, Wrzeszczu i Oliwie oraz w okolicznych wsiach. Dopiero w 1820 r. na potrzeby koszar zaadaptowano zakupione od osoby prywatnej budynki położone na Długich Ogrodach. Zakwaterowano w nich tylko 1. szwadron, pozostałe rozmieszczono w okolicznych garnizonach w Starogardzie Gdańskim, Elblągu i Dzierzgoniu, czasowo również w Suszu i Ostródzie. 

1 października 1880 r. oddano do użytku nowe koszary na obrzeżach Starego Miasta, przy ul. Aksamitnej. W nowych koszarach znalazło się miejsce dla 1. i 2. szwadronu oraz sztabu regimentu, urządzono w nim także skromne kasyno oficerskie.

Plany połączenia obu regimentów w jedną strukturę - Leibhusaren Brigade wiązały się z zapewnieniem zakwaterowania dla dwóch regimentów. W tym celu zdecydowano się na wybudowanie kompleksu koszarowego we Wrzeszczu. 

Realizację planów budowy wielkiego kompleksu koszarowego rozpoczęto  w 1891 r. i po dwóch latach kosztem 910 000 marek powstały koszary wojsk taborowych – Trainekasernement. W 1893 r. do nowych koszar wprowadzili się żołnierze Zachodniopruskiego Batalionu Taborowego Nr 17 (Westpreussisches Train-Bataillon Nr. 17). Równolegle prowadzono prace budowlane na terenie leżącym pomiędzy linią kolejową a szosą prowadzącą do Sopotu, gdzie kosztem 750 000 marek wybudowano część gospodarczą – Traindepot, na którą składał się zespół pięciu wozowni, warsztat kowalski, budynek biurowy i mieszkania dla oficerów. W latach 1891–1893, przy skrzyżowaniu al. Grunwaldzkiej (Pommersche Chausse) i Lelewela (Labesweg, obecnie to fragment ul. Kościuszki) powstały magazyny, spichlerze i budynki służbowe garnizonowego Urzędu Aprowizacyjnego – Proviant-Amt. Koszt budowy tej części kompleksu wyniósł 510 000 marek. Tak więc zanim rozpoczęto budowę koszar dla huzarów przygotowano dla nich całe zaplecze magazynowe i logistyczne. 

Budowa koszar dla 1. Leibhusaren-Regiment rozpoczęła się we wrześniu 1893 r., a ukończono ją trzy lata później. Koszt tej wielkiej inwestycji wyniósł, niewyobrażalną na owe czasy kwotę 1 650 000 marek. Nowy kompleks koszar huzarów składał się z kilkunastu obiektów, a w jego skład wchodziły wybudowane z czerwonej cegły, dyskretnie zdobione i przede wszystkim funkcjonalne budynki mieszkalne dla oficerów z rodzinami, budynki koszarowe dla żołnierzy i podoficerów, budynek sztabu regimentu, lazaretu, stajnie, budynki gospodarcze, warsztaty kowalskie, magazyny, ujeżdżalnia i kasyno oficerskie z jadalnią. Największą część koszar zajmowały otwarte przestrzenie, przeznaczone na place ćwiczeń i place apelowe, była to w końcu jednostka kawalerii. 1 października 1895 r. wszystkie szwadrony stacjonowały już w jednych koszarach.

W 1900 r. rozpoczęto prace budowlane kompleksu koszarowego dla 2. Regimentu, koszt budowy koszar przekroczył kwotę 2 000 000 marek. Chociaż budowa tej części koszar zakończyła się w 1903 r. to już 14 września 1901 r. do Gdańska przyjechał cały 2. Leibhusaren-Regiment. Po uroczystości połączenia obu jednostek, która odbyła się w Gdańsku, cesarz Wilhelm II przeprowadził oba regimenty przez całe miasto i wprowadził je do nowych koszar. Ze względu jednak na prowadzone prace budowlane w nowych koszarach zakwaterowały się tylko cztery szwadrony, piąty na dwa lata ulokowano w starych koszarach huzarskich na Długich Ogrodach.

Kasyno oficerskie, najbardziej reprezentacyjny budynek koszar, zyskał bogaty wystrój wnętrza. W pokojach przeznaczonych do odpoczynku, czytelni i jadalni zawisły na ozdobionych dębową boazerią ścianach pamiątki z bogatej historii regimentu, obrazy batalistyczne, portrety oficerów oraz trofea wojenne.

Najbardziej reprezentacyjną salą była sala bankietowa (Festsaal), ze względu na jej wystrój nazywana była również salą królewską (Königssaal). Na jej ścianach, obok naturalnej wielkości portretów króla Fryderyka II, Fryderyka Wilhelma II, Wilhelma I i Wilhelma II na szpicy Leibhusaren-Brigade w Gdańsku oraz obrazów batalistycznych jak "Fryderyk Wielki prowadzący swoich huzarów po zwycięskiej bitwie pod Moldau Thein 9 października 1744 r." pędzla Wernera Schucha, "Rotmistrz von Eyloff z 1. Leibhusaren-Regiment biorący do niewoli pułkownika Le Clouet, szefa sztabu marszałka Neya podczas bitwy pod Dennewitz 6 września 1813 r." czy "Pułkownik von Stössel zbierający regiment do ataku na baterię pod La Vilette pod Paryżem 30 marca 1814 r." autorstwa Johanna Emila Hüntena, zawisły trzy wielkie obrazy namalowane przez Wojciecha Kossaka na zamówienie cesarza Wilhelma II przedstawiające sceny z historii Czarnych Huzarów. Były to: "Czarni huzarzy pruscy pod Düsselward w 1758", "Szarża huzarów pruskich na baterię rosyjską pod Gross Jägersdorf w 1757" i "Walka o sztandar  w bitwie pod Heilsbergiem w 1807". Obrazy te, podobnie jak inne będące ozdobą kasyna oficerskiego, zostały wywiezione z Gdańska po rozformowaniu brygady i zaginęły lub zostały zniszczone podczas II wojny światowej. Pod bogato zdobionym sufitem zawisły kopie pięciu sztandarów zdobytych przez Regiment Czarnych Huzarów w 1758 r. Uroczyste otwarcie i poświęcenie kasyna oficerskiego odbyło się 3 października 1896 r. W uroczystości wziął udział cesarz Wilhelm II, który na tę okazję specjalnie przyjechał do Gdańska.

W stojącej niedaleko koszar willi Hochstriess podczas swojego pobytu w Gdańsku mieszkał generał August von Mackensen z rodziną.

Kiedy w październiku 1911 r. dowództwo 1. Leibhusaren-Regiment objął następca tronu, książę Wilhelm zdecydowano o wynajęciu willi należącej do Gustawa von Dippe położonej przy Hauptstrasse 98 z przeznaczeniem na rezydencję księcia Wilhelma, jego żony księżniczki Cecylii i ich czterech synów. Na parterze, obok gabinetu księcia i jadalni znajdował się salon indyjski, na którego umeblowanie składały się pamiątki, które książę Wilhelm przywiózł z podróży do Indii. Na piętrze znajdowały się sypialnie pary książęcej i ich synów, pokój zabaw dla dzieci i pokój guwernantki. Na poddaszu mieściły się garderoby oraz pokoje służby.

Odwiedź naszą stronę!

Website was designed with Mobirise