Leibhusaren

Husaren Regiment Nr. 5 - Schwarze Husaren

Pierwszy korpus huzarów w armii pruskiej został utworzony w Tylży (Tilsit) za panowania króla Fryderyka Wilhelma I 21 maja 1721 r.  Po wybuchu I wojny śląskiej, z wydzielonego szwadronu rozkazem króla Fryderyka II z 9 sierpnia 1741 r. utworzono w obozie Göttin w Brandenburgii piąty z kolei regiment huzarów. Regiment ten otrzymał czarne mundury, a huzarzy na swoich wysokich czapkach - kiwerach nosili naszyte trupie główki. Pierwszym dowódcą został mianowany major Georg Heimbert von  Mackrodt. Regiment ten naztywany był Husaren Regiment Nr. 5 lub, ze względu na kolor mundurów, Regiment schwarze Husaren. W czasie I wojny śląskiej Regiment Czarnych Huzarów wziął udział tylko w jednej bitwie, pod Krapkowicami (niem. Krappitz) 2 czerwca 1742 r. Tydzień później podpisano układ pokojowy kończący wojnę.

Po zakończeniu I wojny śląskiej regiment otrzymał przydział do garnizonów  wschodniopruskiego korpusu huzarskiego w Gołdapi (Goldap), Ragnety, (Ragnit, dzisiaj Nieman w obwodzie kaliningradzkim), Stołupianach (Stallupönen, dzisiaj Niestierow w obwodzie kaliningradzkim) i Gąbinie (Gumbinnen, dzisiaj Gusiew w obwodzie kaliningradzkim). W 1743 r., po śmierci von Mackrodta nowym dowódcą i szefem regimentu został pułkownik Freiherr von Ruesch, zmieniono również nazwę regimentu na Husaren Regiment von Ruesch. W tym samym roku wybuchła II wojna śląska, w czasie której huzarzy zasłużyli się w bitwie w okolicy miasta Tyn nad Wełtawą (Thein an der Moldau lub Moldauthein). W 1744 r. walczyli m. in. w bitwach pod Nysą (Neisse) i Paczkowem (Patschkau),  następnie w styczniu 1745 r. brali udział w bitwie pod Grodkowem (Grottkau), a w pierwszych dniach marca, przemieszczając się wzdłuż Odry, wzięli udział w wielu potyczkach z wrogiem pomiędzy Raciborzem (Ratibor) a Opolem (Oppeln), a następnie w szeregu bitew przeciwko oddziałom węgierskim i austriackim na Dolnym Śląsku. Wojna zakończyła się podpisaniem traktatów drezneńskich 25 grudnia 1745 r.

Rok później wybuchła kolejna, III wojna śląska będąca częścią większego konfliktu wielkich mocarstw, wojny siedmioletniej. W czasie tej wojny armia pruska musiała się zmierzyć jednocześnie z wojskami saksońskimi, rosyjskimi, szwedzkimi i francuskimi. Wojna ta zakończyła się 15 lutego 1763 r. Po kilku zmianach na stanowisku szefa regimentu, na nową wojnę, o sukcesję bawarską, huzarów prowadził generał von Lossow.

20 maja 1800 r. nowym szefem został generał von Suter, a po jego odejściu w stan spoczynku, 20 grudnia 1804 r. nowym szefem został pułkownik Siegmund Moritz von Prittwitz, który poprowadził huzarów przeciwko armii francuskiej dwa lata później. Po napaści armii napoleońskiej na Prusy, huzarzy von Prittwitza walczyli w Prusach Wschodnich, gdzie odnieśli kilka zwycięstw w lokalnych bitwach, m. in. w dwóch bitwach pod Braniewem (Braunsberg) i pod Lidzbarkiem Warmińskim (Heilsberg). 

1. i 2. Leibhusaren-Regiment

Po zwycięstwie Francji nad Prusami podpisano w Tylży (Tilsit) 9 lipca 1808 r. traktat pokojowy, w którym zobowiązano Prusy do redukcji stanu liczebnego swojej armii. Wynikiem tego traktatu był podział w dniu 10 grudnia 1808 r. Regimentu Czarnych Huzarów na dwa, siostrzane regimenty: 1. Leibhusaren-Regiment (1. Regiment Huzarów Przybocznych) i 2. Leibhusaren-Regiment (2. Regiment Huzarów Przybocznych). W następnym roku zmieniono umundurowanie, zmieniając m. in. stosowaną do tej pory wysoką kiwerę na filcowe czako. Huzarzy obu regimentów zachowali na swoich czapkach dawny symbol, trupią główkę. Od tej pory, do końca istnienia regimentów reprezentacyjną funkcję szefa pełnił w nich zawsze król Prus. 

Po klęsce armii napoleońskiej w Rosji, powstała antynapoleońska koalicja złożona z armii rosyjskiej, pruskiej, szwedzkiej, angielskiej i brunszwickiej, która w latach 1813 - 1815 całkowicie rozgromiła armię francuską. Huzarzy z obu regimentów wzięli udział w większości ważniejszych bitew, walcząc m. in. pod Möckern, Klein- i Grossbeeren, Dennewitz oraz w „bitwie narodów” pod Lipskiem.

Po ostatecznym pokonaniu armiii napoleońskiej oba huzarskie regimenty otrzymały nowe przydziały garnizonów. 1. Leibhusaren-Regiment na krótko zatrzymał się w Poznaniu, by w 1822 r. na stałe zatrzymać się w Gdańsku. Jednak ze względu na brak odpowiednich koszar, w dawnych budynkach przemysłowych przy ul. Długie Ogrody (Langgarten) zakwaterowano tylko 1. szwadron i sztab. Pozostałe szwadrony rozmieszczono poza Gdańskiem, w Elblągu, Starogardzie Gdańskim, czasowo w Dzierzgoniu, Suszu oraz Prabutach, jeden ze szwadronów trafił nawet do Ostródy. 2. Leibhusaren-Regiment zatrzymał się na krótko na Śląsku by ostatecznie trafić do garnizonów w Poznaniu i Lesznie.  

W 1866 r. oba regimenty wzięły udział w wojnie niemiecko-pruskiej przeciwko Austrii i walczyły w bitwie pod Sadową (zwaną też bitwą pod Königgrätz) oraz w bitwie pod Tovačov (Tobitschau), w czasie której uszkodzony został sztandar 1. Leibhusaren-Regiment. Kolejna wojna wybuchła cztery lata później, w 1870 r. Francja wypowiedziała wojnę Prusom. Na front ruszyli huzarzy z obu regimentów, którzy walczyli prawie we wszystkich ważniejszych bitwach tego trwającego dwa lata konfliktu, m. in. pod Toury, Artenay, Sedan, Orléans, Le Mans. W 2. Leibhusaren-Regiment podczas wojny poległo najwięcej żołnierzy ze wszystkich pruskich jednostek kawaleryjskich. W obu regimentach  służyło wielu członków pruskiej rodziny królewskiej oraz wielu pruskich arystokratów.

Leibhusaren Brigade

14 września 1901 r. rozkazem królewskim zostaje utworzona Leibhusaren Brigade i oba regimenty stacjonują od tej pory w Gdańsku, w nowo wybudowanych koszarach w Gdańsku Wrzeszczu. Czas do wybuchu I wojny światowej huzarzy dzielą pomiędzy służbę garnizonową, ćwiczenia kawaleryjskie, cesarskie manewry i parady z udziałem cesarza Wilhelma II, który w tym czasie bardzo często gościł w Gdańsku. 22 października 1909 cesarz Wilhelm II mianuje swoją córkę Viktorię Luizę drugim szefem 2. Leibhusaren-Regiment. 15 września 1911 dowódcą 1. Leibhusaren-Regiment zostaje następca tronu, książę Wilhelm, który piastował to stanowisko do 13 grudnia 1913.

1 sierpnia 1914 r. wybuchła I wojna światowa, która przyniosła ogromne zmiany zarówno dla całego cesarstwa Niemiec, jak i dla huzarów. 3 sierpnia pierwszy pociąg z huzarami wyrusza na front zachodni. W Belgii i Francji huzarzy biorą udział w szeregu potyczek na początku wojny oraz w bitwach o Arras, Lille i Ypres. 14 listopada 1914 r. rozpoczyna się przeniesienie Leibhusaren Brigade na front wschodni. Do wiosny 1915 r. huzarzy walczą na południowej granicy Prus Wschodnich, w okolicach Działdowa, Ciechanowa, Przasnysza oraz Sierpca i Raciąża. W maju 1915 r. brygada zostaje przeniesiona w okolice Kłajpedy i przez kolejne miesiące walczy na Litwie biorąc udziął m. in. w bitwach o Popielany, Szawle i Ponedele. Jesienią brygada operuje na pograniczy Litwy i Łotwy, a następnie otrzymuje rozkaz natarcie w kierunku leżących na granicy Litwy i Białorusi jezior Dryświaty i Narocz. Od 20 października 1915 do 17 marca 1916 r. huzarzy toczą walki pozycyjne na Białorusi. 14 sierpnia 1916 r. brygada zostaje przeniesiona na Wołyń, w okolice Kowla, a następnie do Galicji, w okolice Złoczowa, gdzie huzarzy mają stanowić wsparcie dla korpusu osmańskiego i wojsk austro-węgierskich. Od końca październia 1916 r. do końca kwietnia 1917 r. huzarzy prowadzą walki pozycyjne w okolicy wsi Manajów, a następnie do początku sierpnia 1917 r. wspierają Korpus Karpacki w walkach na Ukrainie. W połowie sierpnia brygada zostaje przeniesiona na Łotwę, a następnie bierze udział w natarciu na Rygę. 27 września 1917 r. z 2. Leibhusaren-Regiment zostają wydzielone dwa szwadrony, które biorą udział w operacji desantowej na wyspach moonsundkich - operacja Albion. Pozostałe szwadrony do 3 marca 1918 r. czyli do czasu podpisania traktatu pokojowego w Brześciu Litewskim działają na Białorusi walcząc m. in. z oddziałami bolszewickimi, a następnie ochraniają linię demarkacyjną. 4 kwietnia 1918 r. z dwóch szwadronów z 2. Leibhusaren-Regiment stacjonujących na wyspach moonsundzkich zostaje wydzielony półszwadron, który zostaje włączony do oddziału von Brandensteina i wysłany do Finlandii, gdzie walczy z czerwonymi Finami i oddziałami bolszewickimi od Lovisa po Lahti. Po dołączeniu do reszty brygady, w maju 1918 r. huzarzy ochraniają tereny wschodnie i linię demarkacyjną na terenach Białorusi, a następnie na Litwie. 13 stycznia 1919 Leibhusaren-Brigade otrzymuje rozkaz powrotu do garnizonu w Gdańsku, 28 stycznia 1919 do Gdańska dociera 2. Leibhusaren-Regiment, 2 lutego 1919 do Gdańska dociera 1. Leibhusaren-Regiment, a 20 lutego 1919 do Gdańska dociera sztab brygady. W marcu 1920 r. następuje rozwiązanie obu regimentów, a niewielka grupa ochotników przechodzą jako 1. i 2. szwadron do 5. Regimentu Jazdy Reichswehry w Białogardzie. 

Odwiedź naszą stronę!

Mobirise web page creator - Click now